Liefde in tijden van dementie

Wind tegen is een verzameling van luchthartige observaties, grappige en verdrietige momenten over mantelzorgen. Informatief en troostrijk. ‘Na lezing van dit boek sloot ik de auteur en de door haar bezongen echtgenoot met haperend brein voorgoed in mijn hart. Wat taal en humor vermogen!’ Joke Linders

Wind tegen – liefde in tijden van dementie heeft 224 pagina’s, is een uitgave van Schaep14 en kost 19,99 ISBN 9789083176468

Impressie in beeld van de meer dan feestelijke, hartverwarmende presentatie van Wind tegen- liefde in tijden van depressie van Anne Bannink, zaterdag 2 december 2023.

Jaap Timmers over Wind tegen – liefde in tijden van dementie in het Haarlems Dagblad van 9 januari 2024:  Ultra korte stukjes die lezer dwars door de ziel snijden     De Overveense moest een weg vinden in een nieuwe werkelijkheid toen bij haar man dementie werd vastgesteld. Ze ging schrijven om ’een beetje grip te krijgen op de chaos waarin we langzaam maar zeker waren beland’. En ja, de woorden tuimelden over elkaar heen als ze niet kon slapen of een stukje fietste. Bannink liet de korte verhaaltjes aan familieleden lezen, opdat zij getuige konden zijn van een ’bizarre reis’. ’Wind tegen’, uitgegeven bij uitgeverij Schaep14 in Bloemendaal, is geen klaagzang vol sentiment, het bevat 285 korte verhalen en observaties. Mooi geschreven, met humor en verrassende vondsten, verdrietig en louterend. Eerst komen de twijfels en het wegwuiven, na de geheugentest knalt de harde waarheid binnen. Wanneer was de Watersnoodramp? Teken een klok. Haar man heeft geen idee. ’Er was geen ontkomen meer aan, het was goed mis.’ Medeklinkers ontgaan hem, waardoor ’Ik aai graag honden’ sterk lijkt op de mededeling ’Ik ga naar Londen’. De auteur realiseert zich de oorsprong van de misverstanden tussen de twee. Haar man, de stoere zeiler van weleer, laat het aan zijn zoon over om hun boot aan te leggen. Hij ziet overal gestalten in de duinen, in de slaapkamer en achter in de auto. Haar man heeft een vorm van dementie die gepaard gaat met hallucinaties. De ultrakorte verhaaltjes dringen door tot de kern. Ze mist het samen zwemmen in de Dokkumer Ee, plannen maken, samen lachen, een nacht doorslapen. Ze mist ’ons’. Nergens in de literatuur kom je weg met een paragraaf van alleen maar korte mededelingen. Behalve in de vorm die Anne Bannink heeft gekozen.’ ‘Wat ik mis? Onze grappen. Al die kleine dingetjes die ervoor zorgden dat ik iedere dag nog voor ik opstond al minstens één keer had gelachen.’ Hoofdstukjes bestaan hier en daar uit gesprekjes van een paar regels, zonder uitweiding. Ze zijn zo ontdaan van taalfranje dat ze de lezer dwars door de ziel snijden.’ Na een nacht van verwarring en paniek zegt hij opeens: ’Wat bloeit de prunus mooi.’ ’Hè’, roep ik opgelucht, ’wat heerlijk, je bent er weer. Je was zo in de war.’ ’Ik was hartstikke kierewiet’, zegt hij lachend. Vijf minuten laten loopt hij bijna in zijn onderbroek de straat op.’ Langzaam maar zeker leert de partner de kneepjes van de omgang. Niet corrigeren. ’Het is zaak mee te bewegen met de waan. Ik weet dat natuurlijk, maar je hebt jezelf helaas niet altijd in de hand, zeker niet om drie uur ’s nachts. Gelukkig leer ik van mijn fouten.’ En dan die peilloos diepe bureaucratie in ons land, waar mantelzorgers knettergek van worden. Figuren die zeggen dat er geen plek is in een verpleeghuis, of – in weerwil van eerdere afspraken – claimen dat hun partner er niet aan toe is, en dat dagbesteding in de wijk volstaat. ’Ik probeer kalm te blijven’. Anne Bannink kwam in haar poesiealbum een gedichtje van haar moeder tegen. ’Word een flinke, grote meid/ die in bange uren/ altijd fiks in een appel bijt,/ ook al is het nog zo’n zure.’ Dan volgt het droge commentaar van de schrijver: ’Goed advies. Hap.

Verder kijken dan dichtbij

Het genre van het nieuwjaarsgedicht is zo oud als er barden en dichters zijn. Het oude jaar uitwuiven en reiken naar het nieuwe. Casper Markesteijn begon er eind 1982 aan, uit verveling of ergernis over wat de commercie op dit punt te bieden heeft. Veertig jaar lang stuurde hij zijn mijmeringen naar vrienden, familie, oude en nieuwe buren, relaties, collega’s en kennissen. Met elkaar bieden die 38 gedichten en 2 verhalen een beeld van het verglijden van de tijd, de hoogte- en dieptepunten in een mensenleven, de veranderende opvattingen en het voortschrijden van de welvaart.

oogt als een scheurkalender?

Abdelkader Benali: Je voelt de tijd pas op de plaats maken, het tevergeefse en herhaaldelijke van dit leven. Ga ermee de hort op, laat je stem horen, zwijg nu eens niet! De gedichten verdienen het.

Casper Markesteijn (Dordrecht, 1946) is een enthousiast wegbereider voor de literatuur. Hij deed dat onder meer als onderwijzer, schoolhoofd, docent Nederlands op een pabo, redacteur Tikker, lid Griffel- en Zoenjury (CPNB) en recensent Leidsch- en Haarlems Dagblad. Sinds de jaren tachtig publiceert hij gedichten in Maatstaf en Het eiland van Dordrecht in tekst en beeld.  Die stad belichtte hij verder in Het vergeten geheugen en Schrijvers achter de straatnamen. 

Verder kijken dan dichtbij is een uitgave van Schaep14, ISBN 9789083176451, 96 blz, €17,70. Te koop bij alle boekhandels, ook de digitale, en bij auteur en uitgever. Feestelijke presentatie van de bundel is zaterdag 18 november om 11.00 uur in de Stadsbibliotheek van Dordrecht, toegang gratis. Met muziek, verhalen, gedichten en en drankje.

Elke reis is een omweg naar hier

Texelse trilogie

Heimwee naar het eiland van haar geboorte, Texel, klonk al in de drie jeugdboeken die Imme Dros in de jaren tachtig van de vorige eeuw publiceerde. Elke reis is een omweg naar hier vertelt haar coming-of-age verhaal opnieuw maar nu voor volwassenen en bijna volwassenen. In de zoektocht, gevoelens en ervaringen van Daan List, de mannelijke hoofdpersoon, schuilen alle herinneringen, ervaringen en opvattingen van de auteur. Literatuur zonder leeftijd over vriendschappen, loskomen van thuis, uitzoeken of er een kunstenaar in je schuilt en vooral met wie je je leven wilt delen.

Imme Dros: Elke reis is een omweg naar hier – Texelse trilogie ISBN 9789083176444, 304 pp. € 23,99. Vanaf 15 september in alle boekhandels, ook de digitale.

Onder Japanse bezetting – familiekroniek

Op 12 juni 2022 presenteert uitgeverij Schaep14 het nieuwe boek van Anne Marie Uhlenbeck over haar opgroeien in het kamp Tjideng, Indonesië . Bij boekhandel Donner in Rotterdam, aanvang 15.00 uur. Gratis toegang, aanmelden bij info@schaep14.nl is aan te raden. Maria Heiden zal de auteur interviewen. Na afloop is er gelegenheid tot ontmoeten, boek laten signeren en een drankje.

Anne Marie Uhlenbeck, Onder Japanse bezetting – familiekroniek, 220 pp, ISBN 978-90-831764-3-7, €19,95

STABAT MATER DOLOROSA

Het STABAT MATER is een dertiende-eeuws gedicht over het verdriet van een moeder die haar zoon ziet sterven aan het kruis. Zeven eeuwen lang inspireerde het componisten en musici tot het maken van ontroerende muziek.

De muzikale ontdekkingsreis van Hannie van Osnabrugge begon toen zij lid werd van een koor dat het Stabat Mater van Haydn ging zingen. Haar man, Hans van der Velde, raakte zo ontroerd door tekst en muziek dat hij alle Stabat Maters ging verzamelen die op cd waren uitgegeven. Zo ontstond de Ultimate Stabat Mater Website, een internationaal platform waar Stabat Mater liefhebbers elkaar ontmoeten en informeren. http://www.stabatmater.nl

Dertig jaar later schrijft Hannie van Osnabrugge een boek over de oorsprong en impact van het dertiende eeuwse gedicht; over de honderden componisten die er zich door lieten inspireren; over de kracht van muziek die troost biedt bij verlies; over hoe beeldhouwers, schilders, glazeniers, choreografen, dichters en vertalers tekst en muziek verbeeldden.

Hannie van Osnabrugge neemt haar lezers mee naar Todi in Umbrië, de geboorteplaats van de veronderstelde dichter van het Stabat Mater, naar bekende, vrouwelijke en hedendaagse componisten. Ze legt een verbinding tussen de Russische Anna Akhmatova en het Stabat Mater. Ze ontmoet zangers, vertalers en dansers die laten zien wat deze muziek voor hen betekent.

Stabat Mater Dolorosa-reis door zeven eeuwen muziek is een uitgave van Schaep14 in Bloemendaal www.schaep14.nl ISBN 9789083176420, 128 pp met veel illustraties, €22,50

Nieuw boek van Aidan Chambers

Tussentijd noemt Chambers die turbulente periode dat je geen kind meer bent en ook nog niet volwassen, The Age Between.

Wat houdt jong zijn in? Hoe beleefde hij die periode zelf? Waarom ging hij voor jongeren schrijven? En hoe doe je dat? Chambers onderzoekt ook hoe en waarom klassiekers als De vanger in het graan van J.B. Salinger, Bonjour Tristesse van Françoise Sagan Het achterhuis van Anne Frank en veel van zijn eigen romans jongeren aanspreken.  

Tussentijd is een uniek boek geschreven vanuit de eigen ervaringen van Chambers als young adult, docent Engels en drama, en schrijver voor jongeren.

Aidan Chambers is een gelauwerd en veelgelezen auteur in Argentinië, België, Brazilië, China, Denemarken, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Griekenland, Israël, Italië, Japan, Korea, Kroatië, Nederland, Noorwegen, Spanje, Zweden en de Verenigde Staten.  https://nl.wikipedia.org.wiki.Aidan_Chambers;

In zijn Dance Sequence – Verleden week, Je moet dansen op mijn graf, Nu weet ik het, De tolbrug, Niets is wat het lijkt en Dit alles – verkent hij de emotionele, cognitieve, seksuele, spirituele en sociale aspecten van het jong zijn.

Tussentijd van Aidan Chambers is vanaf 10 maart te verkrijgen bij alle boekhandels en via info@schaep14. ISBN 97890831, 192 pp. € 19,95. Bij tien exemplaren of meer korting van 10%. Oorspronkelijke titel The Age Between , vertaald door Joke Linders

  • over lezen en schrijven en hoe die twee elkaar verrijken
  • over literaire theorie en schrijftips
  • over jongerenliteratuur met een eigen canon en eigen kwaliteiten
  • inspiratie en leesplezier voor alle fans van Aidan Chambers
  • eyeopener voor docenten, schrijvers, ouders en bibliothecarissen

De tijd van elfjes is voorbij

Honderdtien jaar zou Annie M.G. Schmidt in mei 2021 geworden zijn en nog altijd zijn haar versjes, verhalen en liedteksten superieur van taal, geestig, geëngageerd en verrassend actueel. In De tijd van elfjes is voorbijzoals Annie Schmidt het zag verzamelde Joke Linders uitspraken en observaties die vijftig jaar na dato nog altijd relevant zijn. Over woningnood, oorlogsgeweld, het milieu dat ten onder gaat, de toekomst van de jeugd of de macht van de bovenbazen.

Uit haar niet eerder gepubliceerde dagboeknotities (9 tot 13 mei 1940), gedichten, liedjes, kinderboeken en columns valt af te lezen hoe Annie naar de wereld keek. Betrokken, vanuit een vrije geest en met een onovertroffen verbeeldingskracht. De tijd van elfjes mag voorbij zijn, ’s avonds in het donker hebben dromen vrij spel. 

In 1999 promoveerde Joke Linders op het schrijverschap van Annie M.G. Schmidt, Doe nooit wat je moeder zegt (Querido). In 2016 maakte zij samen met andere fans Het ABC van Annie MG (Meulenhoff) en nu volgt dan De tijd van elfjes is voorbij – zoals Annie Schmidt het zag (Schaep14). 

Joke Linders, De tijd van elfjes is voorbij – zoals Annie Schmidt het zag, ISBN 9789082947083, 110 pp,€17,50 is vanaf 25 maart te bestellen bij de boekhandel, via www.boekenroute.nl en uitgeverij Schaep14 info@schaep14.nl

Verzet en SS

Verzet en SS – het verzwegen verleden van een vader van Carien van Beek is een aangrijpend boek over een vader met een bijzondere oorlogsgeschiedenis. Zowel verzetsman in hart en nieren als wanhopige Waffen-SS’er. Zijn Duitse hel duurt vijftien maanden, waarna hij zich opnieuw bij zijn verzetsvrienden in Amsterdam voegt. Na de bevrijding wacht hem het interneringskamp en een proces wegens vreemde krijgsdienst. Een aangrijpende zoektocht over verraad en vertrouwen, over de pijn van het zwijgen, over oorlog die zoveel kanten heeft, over mens en maatschappij in elke tijd.

het schilderij Tranen aan Zee op het omslag is van Emilie Lindenbergh

Carien van Beek studeerde enige tijd kunstgeschiedenis, maar het leven van reisjournalist trok haar meer. Tien jaar schreef zij voor publiekstijdschriften. Als televisieregisseur maakte zij onder meer het programma Weg van de Snelweg Europa. Waarna zij terugkeerde naar de collegebanken om culturele antropologie te studeren. 

Over de Tweede Wereldoorlog is al veel geschreven en nog altijd veel gezwegen. Met Verzet en SS wil ik de generaties van nu toefluisteren: zwijg niet, wil weten, spreek, zoek uit, verbeeld, verwerk. Laat de toegedekte bladzijden van onze geschiedenis het licht zien. Het kan oude wonden helen.

Verzet en SS is een uitgave van Schaep14, bevat 246 pp en kost net geen 22 euro, ISBN 9789082947076. Te bestellen via elke boekhandel in Nederland, www.boekenroute.nl of rechtstreeks van de uitgever: info@schaep14.nl / 023 5490541.

De dag waarop ik Churchill tegenkwam

Na een leven lang publiceren en doceren komt Rudolf Geel met autobiografische verhalen. Hoe kwam hij daartoe? ‘ Door het eigen leven als uitgangspunt te nemen, komen gebeurtenissen en herinneringen uit je leven in een ander licht te staan. Door er verhalen van te maken voor andere ogen dan die van jezelf, krijgen ze een eigen of nieuwe waarheid. Dat geeft veel voldoening.’

In de verhalenbundel De dag waarop ik Churchill tegenkwam gaat Rudolf Geel terug naar de tijd vlak na de bevrijding maar ook naar het graf van Stefan Zweig. Hij brengt een overgrootvader tot leven die een fanatieke christen was, volgt het spoor terug van een bijzondere grootmoeder die hij nooit heeft gekend, verzint er een oom bij en voert een gesprek met zijn vader. Met elkaar bieden ze een inkijkje in Geels leven. Vrolijke belevenissen, maar ook melancholieke herinneringen aan wie hem lief waren en in de tijd verdwenen.

Rudolf Geel (1941) debuteerde in 1963 bij de Bezige Bij met de roman De magere heilige. Hierna volgden romans, verhalen- en essaybundels. Hij werkte als universitair docent Taalbeheersing en Retorica aan de UvA, promoveerde op de geschiedenis van het Nederlandse schrijfvaardigheidsonderwijs en was onder meer voorzitter van PEN Nederland en het Schrijvers in Nood Fonds van deze organisatie.

Rudolf Geel, De dag waarop ik Churchill tegenkwam – Autobiografische verhalen, ISBN 9879082947051, 128 pp, 16,95. Vanaf 16 mei te bestellen via elke boekwinkel, www. boekenroute.nl, info@schaep14.nl  Zie ook (hier komt een verwijzing naar een filmpje)

Ontvlucht of verbannen van Ibrahim Yerden

Het bewogen levensverhaal van een Turkse jongen die zijn geboorteland moest verlaten, omdat zijn ideeën conflicteerden met die van de bestaande orde. In deze autobiografie komen thema’s als asiel zoeken, assimileren, integreren, vrijheid en gelijkheid tot leven.

İbrahim Yerden (1964) groeide op in het Alevitische dorp Pöhrek (midden-Anatolië). Hij was 19 toen hij Turkije moest verlaten en na een zwerftocht door Europa in Nederland belandde. Hij studeerde culturele antropologie in Amsterdam en promoveerde op een onderzoek naar Tradities in de knel, zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland (2013).

In woord en daad houdt hij zich sindsdien bezig met maatschappelijke vraagstukken als de zorg voor ouderen en het lot van de asielzoeker. Sinds maart 2018 zit hij voor de PvdA in de gemeenteraad van Haarlem.

Ontvlucht of verbannen van İbrahim Yerden verschijnt 12 maart 2020; 128 pp met illustraties, is een uitgave van Schaep14, ISBN 9789082947045, €15,00 www.schaep14.nl; info@schaep14.nl,Verkrijgbaar bij de erkende boekhandel, via www.boekenroute.nl of de uitgeverij