Liefde in tijden van dementie

Wind tegen is een verzameling van luchthartige observaties, grappige en verdrietige momenten over mantelzorgen. Informatief en troostrijk. ‘Na lezing van dit boek sloot ik de auteur en de door haar bezongen echtgenoot met haperend brein voorgoed in mijn hart. Wat taal en humor vermogen!’ Joke Linders

Wind tegen – liefde in tijden van dementie heeft 224 pagina’s, is een uitgave van Schaep14 en kost 19,99 ISBN 9789083176468

Impressie in beeld van de meer dan feestelijke, hartverwarmende presentatie van Wind tegen- liefde in tijden van depressie van Anne Bannink, zaterdag 2 december 2023.

Jaap Timmers over Wind tegen – liefde in tijden van dementie in het Haarlems Dagblad van 9 januari 2024:  Ultra korte stukjes die lezer dwars door de ziel snijden     De Overveense moest een weg vinden in een nieuwe werkelijkheid toen bij haar man dementie werd vastgesteld. Ze ging schrijven om ’een beetje grip te krijgen op de chaos waarin we langzaam maar zeker waren beland’. En ja, de woorden tuimelden over elkaar heen als ze niet kon slapen of een stukje fietste. Bannink liet de korte verhaaltjes aan familieleden lezen, opdat zij getuige konden zijn van een ’bizarre reis’. ’Wind tegen’, uitgegeven bij uitgeverij Schaep14 in Bloemendaal, is geen klaagzang vol sentiment, het bevat 285 korte verhalen en observaties. Mooi geschreven, met humor en verrassende vondsten, verdrietig en louterend. Eerst komen de twijfels en het wegwuiven, na de geheugentest knalt de harde waarheid binnen. Wanneer was de Watersnoodramp? Teken een klok. Haar man heeft geen idee. ’Er was geen ontkomen meer aan, het was goed mis.’ Medeklinkers ontgaan hem, waardoor ’Ik aai graag honden’ sterk lijkt op de mededeling ’Ik ga naar Londen’. De auteur realiseert zich de oorsprong van de misverstanden tussen de twee. Haar man, de stoere zeiler van weleer, laat het aan zijn zoon over om hun boot aan te leggen. Hij ziet overal gestalten in de duinen, in de slaapkamer en achter in de auto. Haar man heeft een vorm van dementie die gepaard gaat met hallucinaties. De ultrakorte verhaaltjes dringen door tot de kern. Ze mist het samen zwemmen in de Dokkumer Ee, plannen maken, samen lachen, een nacht doorslapen. Ze mist ’ons’. Nergens in de literatuur kom je weg met een paragraaf van alleen maar korte mededelingen. Behalve in de vorm die Anne Bannink heeft gekozen.’ ‘Wat ik mis? Onze grappen. Al die kleine dingetjes die ervoor zorgden dat ik iedere dag nog voor ik opstond al minstens één keer had gelachen.’ Hoofdstukjes bestaan hier en daar uit gesprekjes van een paar regels, zonder uitweiding. Ze zijn zo ontdaan van taalfranje dat ze de lezer dwars door de ziel snijden.’ Na een nacht van verwarring en paniek zegt hij opeens: ’Wat bloeit de prunus mooi.’ ’Hè’, roep ik opgelucht, ’wat heerlijk, je bent er weer. Je was zo in de war.’ ’Ik was hartstikke kierewiet’, zegt hij lachend. Vijf minuten laten loopt hij bijna in zijn onderbroek de straat op.’ Langzaam maar zeker leert de partner de kneepjes van de omgang. Niet corrigeren. ’Het is zaak mee te bewegen met de waan. Ik weet dat natuurlijk, maar je hebt jezelf helaas niet altijd in de hand, zeker niet om drie uur ’s nachts. Gelukkig leer ik van mijn fouten.’ En dan die peilloos diepe bureaucratie in ons land, waar mantelzorgers knettergek van worden. Figuren die zeggen dat er geen plek is in een verpleeghuis, of – in weerwil van eerdere afspraken – claimen dat hun partner er niet aan toe is, en dat dagbesteding in de wijk volstaat. ’Ik probeer kalm te blijven’. Anne Bannink kwam in haar poesiealbum een gedichtje van haar moeder tegen. ’Word een flinke, grote meid/ die in bange uren/ altijd fiks in een appel bijt,/ ook al is het nog zo’n zure.’ Dan volgt het droge commentaar van de schrijver: ’Goed advies. Hap.

Verder kijken dan dichtbij

Het genre van het nieuwjaarsgedicht is zo oud als er barden en dichters zijn. Het oude jaar uitwuiven en reiken naar het nieuwe. Casper Markesteijn begon er eind 1982 aan, uit verveling of ergernis over wat de commercie op dit punt te bieden heeft. Veertig jaar lang stuurde hij zijn mijmeringen naar vrienden, familie, oude en nieuwe buren, relaties, collega’s en kennissen. Met elkaar bieden die 38 gedichten en 2 verhalen een beeld van het verglijden van de tijd, de hoogte- en dieptepunten in een mensenleven, de veranderende opvattingen en het voortschrijden van de welvaart.

oogt als een scheurkalender?

Abdelkader Benali: Je voelt de tijd pas op de plaats maken, het tevergeefse en herhaaldelijke van dit leven. Ga ermee de hort op, laat je stem horen, zwijg nu eens niet! De gedichten verdienen het.

Casper Markesteijn (Dordrecht, 1946) is een enthousiast wegbereider voor de literatuur. Hij deed dat onder meer als onderwijzer, schoolhoofd, docent Nederlands op een pabo, redacteur Tikker, lid Griffel- en Zoenjury (CPNB) en recensent Leidsch- en Haarlems Dagblad. Sinds de jaren tachtig publiceert hij gedichten in Maatstaf en Het eiland van Dordrecht in tekst en beeld.  Die stad belichtte hij verder in Het vergeten geheugen en Schrijvers achter de straatnamen. 

Verder kijken dan dichtbij is een uitgave van Schaep14, ISBN 9789083176451, 96 blz, €17,70. Te koop bij alle boekhandels, ook de digitale, en bij auteur en uitgever. Feestelijke presentatie van de bundel is zaterdag 18 november om 11.00 uur in de Stadsbibliotheek van Dordrecht, toegang gratis. Met muziek, verhalen, gedichten en en drankje.

Fijne reacties op Elke reis is een omweg naar hier:

Toin Duijx: Wat was het heerlijk om de trilogie die ik als jeugdboeken zo graag las, in deze bewerking voor volwassenen te lezen. Ik heb de tekst niet naast die van de jeugdroman gelegd, en wilde dat ook niet, want ik wilde vooral opnieuw genieten van het leven van Daan List, waarbij ik vaak moest denken aan verhalen die Imme Dros en Harrie Geelen mij vertelden als ik bij hen in Hilversum op bezoek was. De trilogie eindigt zo mooi dat ik het citeer: ‘Al zou ik over alle zeven zeeën gaan en de mooiste plaatsen van de wereld zien, al zou ik rijk en beroemd worden en ateliers en huizen hebben in New York en Rome en Parijs, al zou ik honderd jaar worden, ouder dan honderd jaar, al zou er niemand meer op het dorp wonen die mij nog kende, elke reis zal een omweg zijn naar hier en dat zal niet veranderen zo lang ik leef.´

John Jansen van Galen in Argus: ‘Imme Dros is een verteller bij uitstek. Op welke pagina je ook begint. Je wordt meteen meegesleurd.’

Truusje Vrooland: ‘Hartverwarmend, fijn van taal, authentiek en overtuigende psychologie.’

Toon Tellegen: Elke reis is een omweg naar hier sleepte me mee naar de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen ik zo oud was als Daan List. Oudeschild op Texel deed me denken aan den Briel op Voorne-Putten, waar ik woonde. Ik zat bij Daan in de klas, ging met hem zwemmen en was verliefd op dezelfde meisjes als hij. En terwijl hij tekende, schreef ik gedichten… Ik wou dat er nog een vierde en een vijfde deel was: ik weet hoe het verder is gegaan met mij, maar met Daan, dát zou ik zo graag willen weten,..

Elke reis is een omweg naar hier

Texelse trilogie

Heimwee naar het eiland van haar geboorte, Texel, klonk al in de drie jeugdboeken die Imme Dros in de jaren tachtig van de vorige eeuw publiceerde. Elke reis is een omweg naar hier vertelt haar coming-of-age verhaal opnieuw maar nu voor volwassenen en bijna volwassenen. In de zoektocht, gevoelens en ervaringen van Daan List, de mannelijke hoofdpersoon, schuilen alle herinneringen, ervaringen en opvattingen van de auteur. Literatuur zonder leeftijd over vriendschappen, loskomen van thuis, uitzoeken of er een kunstenaar in je schuilt en vooral met wie je je leven wilt delen.

Imme Dros: Elke reis is een omweg naar hier – Texelse trilogie ISBN 9789083176444, 304 pp. € 23,99. Vanaf 15 september in alle boekhandels, ook de digitale.

Onder Japanse bezetting – familiekroniek

Op 12 juni 2022 presenteert uitgeverij Schaep14 het nieuwe boek van Anne Marie Uhlenbeck over haar opgroeien in het kamp Tjideng, Indonesië . Bij boekhandel Donner in Rotterdam, aanvang 15.00 uur. Gratis toegang, aanmelden bij info@schaep14.nl is aan te raden. Maria Heiden zal de auteur interviewen. Na afloop is er gelegenheid tot ontmoeten, boek laten signeren en een drankje.

Anne Marie Uhlenbeck, Onder Japanse bezetting – familiekroniek, 220 pp, ISBN 978-90-831764-3-7, €19,95

augustus 2024

De complete oplage van Onder Japanse bezetting (2022) was al uitverkocht toen prof. dr. Henk Schulte Nordholt, emeritus hoogleraar Indonesische geschiedenis, het boek onder ogen kreeg. ‘Dit sobere maar krachtige verhaal dat nergens sentimenteel of rancuneus wordt, is het beste wat ik over de Japanse kampen op Java heb gelezen.’ Hij vroeg het boek onmiddellijk toe te sturen aan zijn collega’s dr. Remco Raben, hoogleraar geschiedenis internationale betrekkingen UU en Frank Vermeulen, auteur van Over Indië- Herinneringen aan Indonesië in de koloniale tijd moesten het onmiddellijk toegestuurd krijgen.

Raben reageerde: Geachte mevrouw Uhlenbeck, Wat een prachtig boek is dit. Wat een verhaal. Ik dacht dat ik de memoires en verhalen over de internering allemaal wel gelezen had – mijn verontschuldigingen voor deze blasé houding tegenover een geschiedenis van verschrikking –  uw boek is van een heel ander kaliber. Ik heb het ademloos uitgelezen en mezelf een reprimande gegeven voor mijn geborneerde houding. Prachtig geschreven, goed onderzocht. Behalve het verhaal van uw ouders en Erica Verkade vielen me twee dingen op: de manier waarop u uzelf erin schreef, heel geserreerd, en de manier waarop u het Indonesische perspectief de ruimte geeft en respecteert. Heel bijzonder.

Frank Vermeulen redacteur bij NRC noteerde: ‘Kampkind’ Anne Marie Uhlenbeck is erin geslaagd iets nieuws toe te voegen aan het genre ‘Indische kampliteratuur’. Aan de hand van brieven, documenten en haar eigen prilste herinneringen reconstrueert ze het verhaal van het benarde vrouwenkamp Tjideng, de ondergang van het helleschip Junyo Maru die haar vader overleefde, en de dwangarbeid aan de Pakan Baroe-spoorweg. Alles geplaatst in de geopolitieke context van dat moment. Zo beschrijft dit boek ook, op persoonlijk niveau, de ondergang van de kolonie Nederlands-Indië. Juist het streven ‘geen verzinsels of opgeklopte verhalen’ te vertellen, levert een aangrijpend relaas op dat de lezer van nabij de vernietigende impact doet voelen van de Japanse bezetting in Indonesië.

Hoogtijd voor een tweede leven besloot uitgeverij Schaep 14. Vanaf 17 augustus 2024 weer in elke boekhandel te bestellen, inclusief de digitale.

Presentaties

Stabat Mater Dolorosa van Hannie van Osnabrugge zal worden gepresenteerd

  • in Oirschot op 27 maart 2022 in het Boterkerkje aldaar
  • in Santpoort-Noord op 31 maart 2022 in ’t Mosterdzaadje, 17.00 uur
  • in Heemstede op 6 april 2022 bij Boekhandel Blokker op de Binnenweg,10.30

STABAT MATER DOLOROSA

Het STABAT MATER is een dertiende-eeuws gedicht over het verdriet van een moeder die haar zoon ziet sterven aan het kruis. Zeven eeuwen lang inspireerde het componisten en musici tot het maken van ontroerende muziek.

De muzikale ontdekkingsreis van Hannie van Osnabrugge begon toen zij lid werd van een koor dat het Stabat Mater van Haydn ging zingen. Haar man, Hans van der Velde, raakte zo ontroerd door tekst en muziek dat hij alle Stabat Maters ging verzamelen die op cd waren uitgegeven. Zo ontstond de Ultimate Stabat Mater Website, een internationaal platform waar Stabat Mater liefhebbers elkaar ontmoeten en informeren. http://www.stabatmater.nl

Dertig jaar later schrijft Hannie van Osnabrugge een boek over de oorsprong en impact van het dertiende eeuwse gedicht; over de honderden componisten die er zich door lieten inspireren; over de kracht van muziek die troost biedt bij verlies; over hoe beeldhouwers, schilders, glazeniers, choreografen, dichters en vertalers tekst en muziek verbeeldden.

Hannie van Osnabrugge neemt haar lezers mee naar Todi in Umbrië, de geboorteplaats van de veronderstelde dichter van het Stabat Mater, naar bekende, vrouwelijke en hedendaagse componisten. Ze legt een verbinding tussen de Russische Anna Akhmatova en het Stabat Mater. Ze ontmoet zangers, vertalers en dansers die laten zien wat deze muziek voor hen betekent.

Stabat Mater Dolorosa-reis door zeven eeuwen muziek is een uitgave van Schaep14 in Bloemendaal www.schaep14.nl ISBN 9789083176420, 128 pp met veel illustraties, €22,50

Nieuw boek van Aidan Chambers

Tussentijd noemt Chambers die turbulente periode dat je geen kind meer bent en ook nog niet volwassen, The Age Between.

Wat houdt jong zijn in? Hoe beleefde hij die periode zelf? Waarom ging hij voor jongeren schrijven? En hoe doe je dat? Chambers onderzoekt ook hoe en waarom klassiekers als De vanger in het graan van J.B. Salinger, Bonjour Tristesse van Françoise Sagan Het achterhuis van Anne Frank en veel van zijn eigen romans jongeren aanspreken.  

Tussentijd is een uniek boek geschreven vanuit de eigen ervaringen van Chambers als young adult, docent Engels en drama, en schrijver voor jongeren.

Aidan Chambers is een gelauwerd en veelgelezen auteur in Argentinië, België, Brazilië, China, Denemarken, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Griekenland, Israël, Italië, Japan, Korea, Kroatië, Nederland, Noorwegen, Spanje, Zweden en de Verenigde Staten.  https://nl.wikipedia.org.wiki.Aidan_Chambers;

In zijn Dance Sequence – Verleden week, Je moet dansen op mijn graf, Nu weet ik het, De tolbrug, Niets is wat het lijkt en Dit alles – verkent hij de emotionele, cognitieve, seksuele, spirituele en sociale aspecten van het jong zijn.

Tussentijd van Aidan Chambers is vanaf 10 maart te verkrijgen bij alle boekhandels en via info@schaep14. ISBN 97890831, 192 pp. € 19,95. Bij tien exemplaren of meer korting van 10%. Oorspronkelijke titel The Age Between , vertaald door Joke Linders

  • over lezen en schrijven en hoe die twee elkaar verrijken
  • over literaire theorie en schrijftips
  • over jongerenliteratuur met een eigen canon en eigen kwaliteiten
  • inspiratie en leesplezier voor alle fans van Aidan Chambers
  • eyeopener voor docenten, schrijvers, ouders en bibliothecarissen

Van zinnig naar innig

Donderdag 23 september jl lanceerde uitgeverij Schaep14 het boek Van zinnig naar innig van Rokus de Groot. De filosofische verhalen in dat boek gaan over de vraag ‘Wie ben ik?’ De Groot verrijkte zijn zoektocht met legendes, anekdotes, gedichten, fabels en parabels die rechtstreeks uit zijn hart komen.

ISBN 9789083176406, 160 pp, € 19,95, te bestellen bij elke boekhandel en info@schaep14.nl